Tâm huyết, trách nhiệm đóng góp vào Dự thảo Đề án về xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền

Tham dự có các đồng chí Ủy viên Bộ Chính trị: Phan Đình Trạc, Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng Ban Nội chính Trung ương, Phó Trưởng Ban Thường trực Ban Chỉ đạo; Đại tướng Tô Lâm, Bộ trưởng Công an; Nguyễn Hòa Bình, Bí thư Trung ương Đảng, Chánh án Tòa án nhân dân tối cao. 

Cùng dự còn có đồng chí Đỗ Văn Chiến, Bí thư Trung ương Đảng, Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam; lãnh đạo các tỉnh ủy, thành ủy khu vực miền trung-Tây Nguyên, các chuyên gia, nhà khoa học. Đây là Hội nghị thứ hai, tiếp nối Hội nghị lần thứ nhất vừa được tổ chức thành công tại Quảng Ninh.

Phát biểu khai mạc Hội nghị, Phó Trưởng Ban Thường trực Ban Chỉ đạo Phan Đình Trạc nêu rõ, trong quá trình xây dựng Đề án, Ban Chỉ đạo đã tập trung chỉ đạo, huy động sự tham gia rộng rãi, tích cực của các cấp ủy, tổ chức đảng, các viện nghiên cứu, trường đại học, các chuyên gia, nhà khoa học có kinh nghiệm lý luận và thực tiễn sâu sắc về lĩnh vực này. Nhất là, huy động 10 chuyên gia, nhà khoa học pháp lý đầu ngành của đất nước tham gia Tổ Biên tập xây dựng Đề án; chỉ đạo Đảng đoàn Quốc hội, Ban Cán sự đảng Chính phủ, các cấp ủy, tổ chức đảng ở Trung ương nghiên cứu, xây dựng 27 chuyên đề về các vấn đề lý luận và thực tiễn xây dựng, hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam thời gian qua, nhất là từ khi thực hiện Cương lĩnh năm 1991 đến nay; tổ chức 3 hội thảo quốc gia, 6 cuộc hội thảo, tọa đàm khoa học chuyên đề, tổng hợp, tiếp thu hơn 600 ý kiến tham của các chuyên gia, nhà khoa học... Từ kết quả nghiên cứu báo cáo các chuyên đề, các hội thảo, tọa đàm, ý kiến góp ý của các chuyên gia, nhà khoa học; bám sát Cương lĩnh của Đảng, Hiến pháp của đất nước qua các thời kỳ, các Nghị quyết của Trung ương, nhất là Văn kiện Đại hội XIII của Đảng, Ban Chỉ đạo đã chỉ đạo xây dựng, hoàn thiện dự thảo Đề án để xin ý kiến các tỉnh ủy, thành ủy trực thuộc Trung ương.

Các ý kiến phát biểu tại Hội nghị tập trung trao đổi, thảo luận nhiều vấn đề trọng tâm: đánh giá ưu điểm, hạn chế, nguyên nhân và bài học kinh nghiệm trong xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam nêu trong Đề án và dự thảo Nghị quyết; quan điểm, mục tiêu, đột phá, phương hướng, nhiệm vụ, giải pháp xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam từ nay đến năm 2030, định hướng đến năm 2045; đề xuất, cho ý kiến về một số vấn đề quan trọng, còn có ý kiến khác nhau của Đề án. 

Một số ý kiến đề nghị, quan điểm xây dựng Nhà nước pháp quyền cần làm rõ hơn tính liên thông, hài hòa, đồng bộ về Chính phủ số, chính quyền số, công dân số; hoàn thiện cơ chế kiểm soát quyền lực Nhà nước theo hướng tinh gọn, ổn định; giai đoạn từ năm 2030 đến năm 2045 cần hoàn thành việc xây dựng tổ chức bộ máy Nhà nước, có cơ sở thật vững chắc ổn định lâu dài; đội ngũ công chức, viên chức đáp ứng được yêu cầu nhiệm vụ. Đại diện các địa phương cũng cho ý kiến vào việc tăng cường các biện pháp phát huy quyền làm chủ của nhân dân bằng việc nghiên cứu, bổ sung Luật Tiếp cận thông tin, ban hành Luật Thực hiện dân chủ ở cơ sở; xây dựng chính quyền địa phương, phân cấp, phân quyền đi đôi với kiểm tra, giám sát…

Phát biểu tại hội nghị, Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc đánh giá, các thành ủy, tỉnh ủy đã nêu nhiều ý kiến tâm huyết, trách nhiệm, thẳng thắn, dân chủ vào nhiều nội dung trọng tâm của Đề án. Các ý kiến phát biểu thống nhất Đề án đã được xây dựng công phu, nghiêm túc, bám sát Cương lĩnh, Hiến pháp và Nghị quyết của Đảng, nhất là Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng. Nội dung đã bao quát được đầy đủ các vấn đề trọng tâm trong xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam, như: về xây dựng và hoàn thiện thể chế; cải cách, đổi mới tổ chức và hoạt động của bộ máy Nhà nước; nâng cao hiệu quả tổ chức thực hiện pháp luật; tăng cường dân chủ xã hội chủ nghĩa; kiểm soát quyền lực Nhà nước; đổi mới nội dung, phương thức lãnh đạo, cầm quyền của Đảng. Các khâu đột phá chiến lược trong Dự thảo Đề án đã xác định đúng trọng tâm; các nhiệm vụ, giải pháp đưa ra khá cụ thể, rõ ràng, phù hợp nhu cầu thực tiễn.  

Nhiều ý kiến đóng góp liên quan trực tiếp đến tổ chức và hoạt động của cấp ủy, chính quyền địa phương; phản ánh đúng tâm tư, nguyện vọng của đông đảo cán bộ, đảng viên và nhân dân, thể hiện tinh thần cách mạng, nguyện vọng thiết tha được đóng góp vào công cuộc đổi mới và phát triển đất nước của cán bộ, đảng viên và nhân dân miền trung-Tây Nguyên.

Bên cạnh đó, các ý kiến cũng đề cập một số vấn đề như: khắc phục tình trạng cấp ủy bao biện, làm thay công việc Nhà nước, phân cấp, phân quyền cho địa phương, sắp xếp đơn vị hành chính… Qua đó, tạo thêm động lực, quyết tâm để lãnh đạo Đảng, Nhà nước lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện thắng lợi nhiệm vụ xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa của nhân dân, do nhân dân, vì nhân dân, do Đảng lãnh đạo.

Qua quá trình triển khai xây dựng Đề án, Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc cho rằng, về nhận thức, chúng ta đã đạt được sự thống nhất cao về những vấn đề khoa học, lý luận và thực tiễn chính trị-pháp lý cốt lõi, quan trọng về Nhà nước pháp quyền và Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam để đưa vào Đề án. 

Theo đó, Nhà nước pháp quyền là một phương thức tổ chức quyền lực Nhà nước trên cơ sở thượng tôn Hiến pháp và pháp luật để bảo đảm bản chất dân chủ của Nhà nước. Nhấn mạnh những giá trị tiến bộ của Nhà nước pháp quyền đã được thừa nhận rộng rãi và mang lại thành công cho nhiều quốc gia trên thế giới, Chủ tịch nước cũng nêu những thành công trong xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam thời gian qua; đồng thời nêu rõ, Văn kiện Đại hội XIII của Đảng khẳng định: Xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam của nhân dân, do nhân dân và vì nhân dân do Đảng lãnh đạo là nhiệm vụ trọng tâm của đổi mới hệ thống chính trị. 

Về quan điểm chỉ đạo, Chủ tịch nước một lần nữa khẳng định, chúng ta nhất quán quan điểm chỉ đạo của Trung ương, đó là toàn bộ quá trình xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam phải luôn đặt dưới sự lãnh đạo của Đảng, dựa trên nền tảng chủ nghĩa Mác-Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh, kế thừa và phát huy truyền thống tốt đẹp của dân tộc, những thành tựu và kinh nghiệm thực tiễn xây dựng và phát triển đất nước; tiếp thu có chọn lọc kinh nghiệm quốc tế, phù hợp điều kiện, hoàn cảnh Việt Nam; nhằm giữ vững ổn định chính trị; giữ vững định hướng xã hội chủ nghĩa và bảo đảm ngày càng tốt hơn dân chủ xã hội chủ nghĩa.

Sau Hội nghị này, Chủ tịch nước đề nghị các tỉnh ủy, thành ủy tiếp tục tổ chức nghiên cứu kỹ lưỡng tài liệu Đề án, phổ biến, quán triệt tinh thần trên trong cấp ủy, tổ chức đảng, trong cơ quan, đơn vị và toàn thể cán bộ, đảng viên để tạo sự đồng thuận, thống nhất cao trong nhận thức về chủ trương, quan điểm, định hướng của Đảng, Nhà nước và tầm quan trọng của Đề án xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam.

Ban Nội Chính Trung ương, Tổ Biên tập xây dựng Đề án khẩn trương tổng hợp, nghiên cứu, tiếp thu ý kiến của các đại biểu trong Hội nghị vào dự thảo Đề án. Đồng thời, tiếp tục giúp Ban Chỉ đạo tổ chức Hội nghị lấy ý kiến các tỉnh ủy, thành ủy tại khu vực phía nam; sau đó, xin ý kiến các cấp ủy, tổ chức đảng có liên quan ở Trung ương để hoàn thiện dự thảo Đề án trình Bộ Chính trị cho ý kiến.