Để không “nhắm mắt mà đi”…

“Lý luận như cái kim chỉ nam, nó chỉ phương hướng cho chúng ta trong công việc thực tế.

Không có lý luận thì lúng túng như nhắm mắt mà đi…

Có kinh nghiệm mà không có lý luận, cũng như một mắt sáng, một mắt mờ…

Lý luận mà không áp dụng vào thực tế là lý luận suông”.

Vai trò quan trọng như vậy, nhưng “kém lý luận” vẫn là căn bệnh đang tồn tại ở một bộ phận không nhỏ cán bộ, đảng viên.

Cùng với quá trình phát triển của đất nước, trình độ học vấn, chuyên môn, nghiệp vụ của đội ngũ cán bộ, đảng viên Đảng Cộng sản Việt Nam đã được nâng lên cao hơn rất nhiều so với trước đây. Theo thống kê của Ban Tổ chức Trung ương, tính đến ngày 31-12-2019, toàn Đảng có 2.353.965 đảng viên có trình độ đại học và cao đẳng (chiếm 61,2% tổng số đảng viên); trong đó 213.966 đảng viên (chiếm 5,56%) có trình độ từ thạc sĩ trở lên. Đây là vốn tài sản vô cùng to lớn của Đảng, của đất nước.

Đáng chú ý là, nguồn tài sản này đã và đang tiếp tục được bổ sung những giá trị mới: Trong số 784.543 đảng viên mới được kết nạp từ năm 2016 đến nay, có 56% đạt trình độ từ đại học trở lên.

Đây là cơ sở quan trọng và mang ý nghĩa quyết định để Đảng ta ngày càng nâng cao bản lĩnh chính trị, sức chiến đấu, năng lực lãnh đạo, vượt qua mọi khó khăn, thách thức, đưa sự nghiệp đổi mới đất nước đi tới thành công.

Tuy nhiên, trong thực tế, có một bộ phận cán bộ, đảng viên đã không đáp ứng được yêu cầu đảm đương nhiệm vụ, chức trách; thậm chí sai phạm bị kỷ luật, bị đi tù.

Bên cạnh yếu tố đạo đức cách mạng, điều đáng lưu ý ở đây chính là vấn đề suy thoái về tư tưởng chính trị, về mắc các căn bệnh: Kém lý luận, khinh lý luận, lý luận suông.

Biểu hiện cụ thể của bệnh “kém lý luận” khá đa dạng, song cũng không quá khó để nhận diện trong thực tế. Theo Nghị quyết Trung ương 4 (khóa XII) biểu hiện khái quát nhất là: “Nhiều tổ chức Đảng, đảng viên còn hạn chế trong nhận thức, lơ là mất cảnh giác, lúng túng trong nhận diện và đấu tranh ngăn chặn “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”.

Cụ thể hơn, đó chính là các biểu hiện suy thoái về tư tưởng chính trị với các cấp độ, lĩnh vực khác nhau và “quan hệ nhân - quả” với nhau. Từ nhận thức sai lệch về ý nghĩa tầm quan trọng của lý luận và học tập lý luận chính trị; lười học tập lý luận chính trị… tới hoài nghi, thiếu tin tưởng vào chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh và đường lối của Đảng. Từ phai nhạt lý tưởng cách mạng; dao động, giảm sút niềm tin vào mục tiêu độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội… tới xa rời tôn chỉ, mục đích của Đảng; không chấp hành nghiêm các nguyên tắc tổ chức của Đảng, phụ họa theo những nhận thức lệch lạc, quan điểm sai trái.

Học vấn cao chưa chắc đồng nghĩa có lý luận cao, càng chưa chắc có kinh nghiệm tốt. Và nếu thiếu bản lĩnh, mất phương hướng - chắc chắn là do không có lý luận, nên lúng túng như “nhắm mắt mà đi”.

Và rất có thể đi lạc đường!

Đảng Cộng sản Việt Nam là đội tiên phong của giai cấp công nhân, đồng thời là đội tiên phong của nhân dân lao động và của dân tộc Việt Nam. Đảng được nhân dân suy tôn làm đảng lãnh đạo cầm quyền duy nhất ở nước ta là bởi Đảng có lý luận cách mạng tiên phong và kinh nghiệm phong trào cách mạng mạnh mẽ; và bởi Đảng là đại biểu trung thành lợi ích của giai cấp công nhân, của nhân dân lao động và của dân tộc.

Thực tế khách quan ấy đòi hỏi Đảng ta làm sao khắc phục cho được những hạn chế về lý luận như Chủ tịch Hồ Chí Minh đã chỉ ra là: Kém lý luận, khinh lý luận và lý luận suông.

Để chữa bệnh “kém lý luận”, không gì hơn là tăng cường các giải pháp về công tác học tập, nghiên cứu lý luận chính trị để trang bị kiến thức lý luận chính trị cho đội ngũ cán bộ, đảng viên. Các giải pháp ở đây là: Kết hợp chặt chẽ việc đào tạo tập trung với học tập, bồi dưỡng cập nhật kiến thức, nâng cao trình độ lý luận hằng năm và cả thông qua sinh hoạt chi bộ cũng như các buổi cung cấp thông tin định kỳ cho cán bộ, đảng viên. Thực hiện có hiệu quả và sâu rộng hơn nữa việc học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh theo Chỉ thị số 05-CT/TƯ, ngày 15-5-2016 của Bộ Chính trị.

Đẩy mạnh công tác tổng kết thực tiễn, nghiên cứu lý luận vừa góp phần khắc phục bệnh “khinh lý luận”, vừa thiết thực hoàn chỉnh, bổ sung thêm trình độ lý luận chính trị, giúp mỗi người nâng cao thêm khả năng đấu tranh bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng.

Trong khi đó, đổi mới nội dung, phương pháp, hình thức dạy và học lý luận chính trị gắn với ứng dụng thực tế - chính là cách chữa bệnh “lý luận suông” hiệu quả, lâu dài.

Trong bài viết “Chuẩn bị và tiến hành thật tốt Đại hội XIII của Đảng, đưa đất nước bước vào một giai đoạn phát triển mới” đăng trên báo chí ngày 1-9-2020 mới đây, Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng đã chỉ rõ: “Tư tưởng chỉ đạo xuyên suốt của toàn Đảng, toàn dân và toàn quân ta là kiên định và vận dụng, phát triển sáng tạo chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh; kiên định mục tiêu độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội; kiên định đường lối đổi mới của Đảng để xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa. Đây là vấn đề có ý nghĩa sống còn đối với chế độ ta, là nền tảng vững chắc của Đảng ta, không cho phép ai được ngả nghiêng, dao động”.

Để thấu suốt tinh thần này, không gì khác, mỗi cán bộ, đảng viên cần phải không ngừng nâng cao trình độ lý luận để hiểu sâu sắc hơn “kim chỉ nam” dẫn đường trong thực hiện mọi công việc.

Chữa hết khuyết điểm về tư tưởng ắt không còn “lúng túng như nhắm mắt mà đi”!