Cụ quê tại làng Tây Lộc, thôn Tây Hồ, huyện Tiên Phước, phủ Tam Kỳ, tỉnh Quảng Nam (cũ). Cụ sinh ra trong một gia đình vọng tộc theo nghề võ, cha cụ là Phan Văn Bình - một võ tướng giữ chức "Quản cơ sơn phòng" từng hưởng ứng phong trào Cần Vương ở Quảng Nam do Trần Văn Dư, Nguyễn Duy Hiệu lãnh đạo; mẹ là bà Lê Thị Chung, người làng Phú Lâm cũng huyện.
   Phan Châu Trinh là người đầu tiên có tư tưởng dân chủ sớm nhất ở Việt Nam đầu thế kỷ XX. Là một nhà yêu nước nhiệt thành đã có những đóng góp tích cực vào việc khơi dậy tư tưởng dân chủ, mở ra cách nhìn mới về vấn đề dân chủ, dân tộc trong hoàn cảnh một xứ thuộc địa.
Ngôi nhà được xây dựng ở xã Tam Lộc, Huyện Phú Ninh nơi ông sinh sống lúc còn nhỏ, nó được xây theo lối kiến trúc cổ trên mảnh đất rộng khoảng 2000 m2, được bao bọc bởi những lũy tre làng quanh năm xanh tốt. Ngôi nhà có 3 gian, 2 chái, mái nhà được lợp nguyên bằng ngói âm dương theo kiểu một hàng ngửa, một hàng úp. Ngoài ra ngôi nhà còn bày trí những vật lưu niệm, tranh ảnh trong nhà hết sức trang trọng và khoa học như những bức ảnh của gia đình cụ, cũng như ảnh cụ chụp chung với Trần Quý Cáp, Ngô Đức Kế, Phan Bội Châu và biết bao chí sĩ yêu nước khác đã cùng cụ tham gia vào phong trào Duy Tân và các phong trào khác, cũng như những người đã cùng cụ Phan hoạt động tại Pháp.
            Địa chỉ đỏ này được công nhận di tích lịch sử theo quyết định số 444 QĐ-UB ngày 15/02/2005 của UBND tỉnh Quảng Nam.